راههای پیش گیری از گناه3
15-داشتن خوف و رجاء:
امام باقر(علیه السلام): هیچ بنده مومنی نیست جز آنکه در ضمیرش دو نور تابان است «نور خوف» نسبت به کرده های پیشین و فرجام پسین و «نور امید» به فضل و رحمت پروردگار، که اگر هر یک با دیگری سنجیده شود هیچ یک فزونی نخواهد یافت.(وسائل الشیعه، ج 2، ص488 )
این نکته را فراموش نکنیم که همواره بایستی دو چراغ خوف و رجا در وجود ما روشن باشد.
بنابراین باید با حفظ حالت التجاء و تضرع دائمی در برابر خداوند امید و رجا به عنایات واسعه خدای رحمان و بنده نواز را نیز در دل بالا برد و رجا را همسان در دل جای داد. زیرا غلبه خوف موجب یأس و غلبه رجا موجب جرأت بر گناه است ولی تساوی آن دو بهترین عامل بازدارنده از گناه و تشویق کننده به توبه و انجام عمل صالح می باشد.
رجاء را می‌توان در پشیمانی از گناه معتبر دانست و آن را اساسی ترین رکن بازگشت و جبران گناه دید ولی نباید در آن متوقف ماند بلکه خداوند منان آن را پلی قرار داده است تا بندگان مومن با گذر از آن از جهنم سیئات بیرون جسته و به بهشت صالحات فرود آیند.
16-حلال خوری:
حلال خوری در فرهنگ اسلامی یکی از زمینه‌های دوری از پلیدی است، داستانهای زیادی موجود است که نشان می‌دهد افراد خوب و بعضا عالی بخاطر عدم توجه به این موضوع به اسفل السافلین سقوط کرده اند. حرام خوری انسان ها را به سمت گناه می‌کشاند، کم کم انسان به جای می‌رسد که مقابل امامش می‌ایستد.
نکته لازم به ذکر این است که فهم دشمن از تاثیر مال حرام بر روحیه و اعتقادات مسلمانان باعث گردیده که مال حرام را وارد زندگی مسلمانان نموده و اموال مسلمانان را آلوده به ربا و عدم بی توجهی در نحوه کسب مال نمایند.
17- استعانت جستن از خدا:
اگر انسان دوستی مهربان و قدرتمند داشته باشد که توانایی حل هر مشکلی را می‌داشت همیشه به او رجوع می‌کرد، خداوند باری تعالی از رگ کردن به ما نزدیک تر، هزاران برابر پدر و مادر به ما مهربان تر، چرا از خودش کمک نمی‌گیریم تا از او دور نشویم.
18- مطالعه و تفکر پیرامون عواقب سوء و وخیم گناه:
در هر کاری اگر انسان به عاقبت آن کار توجه کند باعث می‌شود کمتر خطاء کند. این یک قاعده بسیار مهم در موفقیت است، یعنی هم در امور دنیوی به کار می‌آید و هم در امور اخروی.
19- توجه به چهره کریه زشت و واقعی گناهان:
تا زمانى که از گناه احساس لذت و رضایت درونى مىکنیم براى کنار نهادن و ریشه کن کردن زمینههاى آن موفق نخواهیم بود.
بنابراین ضرورىترین قدم در این مسیر، توجه دادن افراد است به این که به چه آلودگی‌هاى روحى تنفرزایى مبتلایند، اگر کسى به عواقب زیانبار گناه پى برد براحتى از آن اجتناب مىورزد، گناه زمانى که شیرین است کشش دارد امّا اگر توانستیم طعم اصلى آن را در ذائقه کسى احیا کنیم خواهیم دید که خود انسان از گناه مىگریزد.
پیکر مادى انسان، صورت مُلْکى او را تشکیل مىدهد و روح او قسمت ملکوتیش را، افعال هم به همین صورت است؛ یعنى کارى که ما انجام مىدهیم ظاهرى دارد که مشهود همگان است و باطنى دارد که دیگران از آن بى خبرند. توجه به این نکته ضرورى است که در جمیع مراتب آنچه ملاک ارزش و اهمیت است “ملکوت” و واقعیت آنهاست اگر به مُلک هم توجهى شود بىتردید در سایه برکت ملکوتى اوست..
اعمال انسانها هر مقدار که جاذبه ربوبى، خلوص و عشق در آن بیشتر باشد، صورت ملکوتى الهى بهترى به خود مىگیرد و اگر ناشى از آلودگی‌هاى روحى و اخلاقى باشد، صورت ملکوتیش به شکل حیوان است .
یعنى انسان گناه کار علاوه بر آن که پیوسته صورت ملکوتیش از حیوانى به حیوان بدتری رو به تغییر و تحول است غیر از آن پیوسته بر آتش و عقاب خویش مىافزاید، این گونه نیست که ما در ظاهر خطایى را مرتکب شویم ولى در باطن ما تحولى ایجاد نشود.
گناه یعنی دوری از رحمت خداوند و نزدیک شدن به غضب خداوند.
20-ترک مکروهات:
برای ترک معاصی لازم است در بسیاری از موارد انسان از مکروهات و چه بسا از برخی مباحات نیز چشم بپوشد تا او را به انجام زشتیها نزدیک نسازد.