بسم الله الرحمن الرحیم
شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام
شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام هفتم صفر یا بیست و هشتم ؟
در تاریخ شهادت ایشان میتوان به سه قول دست یافت که دو قول مشهور و یک قول غیر مشهور است .
قول غیر مشهور : روز آخر ماه صفر است که قائل آن فقط جناب شیخ یعقوب کلینی ره است .
قول دیگر : بیست و هشتم ماه صفر است که از کتاب « مسار الشیعه فی مختصر تواریخ الشریعه » نوشته شیخ مفید ره نشأت گرفته است، با اینکه ایشان در کتاب « الارشاد » برای شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام فقط به ذکر ماه صفر بسنده کرده است. و شیخ طوسی در کتاب « تهذیب الأحکام » هم به تبعیت از ایشان روز شهادت را مشخص نکرده اند .
از میان اعلام شیعه که با این قول موافقت کرده اند شیخ طبرسی و ابن شهرآشوب مازندرانی است .
قول سوم : هفتم صفر است، این قول از قاسم بن إبراهیم الرسی ( متوفی ۲۴۶ ) از امام کاظم علیه السلام به ما رسیده است و علمای بیشتری این قول را نقل کرده اند بطوری که حتی روز شهادت در این قول بیان شده که پنج شنبه بوده است .( قاسم بن ابراهیم در کتب رجال از نسل بنی الحسن و با شرافت ذکر شده است )[1]
شهید اول در کتاب «دروس»، کفعمی در «مصباح»، شیخ بهاء در «توضیح المقاصد»، علامه مجلسی در «بحار الأنوار»، شیخ عبدالله بحرانی در «عوالم العلوم»، شیخ محمد حسن نجفی در «جواهر الکلام»،شیخ جعفر کاشف الغطاء در «کشف الغطاء» و شیخ عباس قمی در «انوار البهیّه»، رهم همگی شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام را هفتم صفر نوشته و این روایت را نقل کرده اند .
نکته ای که این قول را تقویت می کند سیره عملی علما و متشرعه است، بطوری که در هفتم صفر در تمامی بلاد به اقامه ی عزا می پرداخته اند .
این سنت توسط علما حوزه علمیه نجف (که سابقه ی هزار ساله دارد) در نجف و به تبع ایشان پرورش یافتگان این حوزه مانند شیخ عبدالکریم حائری در قم تایید و به آن عمل شده است؛ ایشان دستور به تعطیلی بازار و حوزه برای اقامع عزا در روز هفتم صفر داده بودند .
پس از ایشان علماء بزرگی همچون آیت الله بروجردی و آیت الله گلپایگانی رهما؛ و تا عصر حاضر مراجع فعلی از قبیل آیات عظام وحید خراسانی، سیستانی، شبیری زنجانی، فاضل لنکرانی، میرزا جواد ملکی تبریزی و آیت الله بهجت بر این سیره تاکید و بدان عمل می کرده اند.
[1] الذریعه شیخ آقا بزرگ طهرانی ، المجدی فی انساب الطالبیین ابولحسن العمری ، رجال نجاشی
